De laatste dagen in Marokko

19 april 2011

We overnachten op een schitterende plek ergens in de bergen, waar het geweldig lekker ruikt naar iets, dat waarschijnlijk wilde tijm is. Het groeit in ieder geval overal en als je er overheen loopt komt de geur vrij. Ik besluit een bosje te plukken en mee te nemen.
Vlak voor we vertrekken, zo rond een uur of acht, krijgen we bezoek van een oudere man. We communiceren wat met handen en voeten, hij bekijkt onze Bigfoot van binnen en van buiten en dan vertrekt hij weer, nadat hij op mijn uitnodiging een ferme greep heeft gedaan in onze koekjestrommel. Wat zijn dit toch iedere keer weer bijzondere ontmoetingen!
We gaan op pad voor de tweede helft van onze prachtige tocht. We genieten van de mooie natuur en maken volop foto’s, van de ‘kathedraal’ en van al het andere wat we onderweg zien.
Uiteindelijk komen we aan bij een groot meer. Het uitzicht is nu schitterend en de kleuren van de natuur zijn onwaarschijnlijk helder en met veel variatie. Om over dit meer te komen moeten we over een mooie hangbrug waar een bord bij staat: max 5 ton. Een alternatieve route is niet voorhanden.
“Dat gaat nooit lukken,” zeg ik. “Hoe zwaar zijn we ook al weer?”
“12 ton,” antwoordt Henk, “dat wordt omdraaien en terugrijden, vrees ik.”
Paul van camping Zebra had gezegd dat deze tocht ongeveer een dag zou duren. Dat kan goed kloppen; gisteren zijn we na de lunch vertrokken en nu is het weer lunchtijd als we de tocht bijna hebben gehad. Ik moet er niet aan denken dat we dit hele stuk weer terug moeten. Henk bekijkt het positief: het is immers een prachtig stuk en dan zien we dat nog een keer. Ja ja, denk ik, dat is leuk verzonnen maar ik ben er niet blij mee. Wat nu? We besluiten eerst maar eens wat te eten en na te denken. Ondertussen zien we diverse auto’s over de brug gaan, waaronder ook een kleine Izuzu met lading, volgens schatting van Henk zo’n 8 ton. Maar ja, 8 of 12, dat is een heel verschil als je maximaal 5 ton mag zijn. De man van de Izuzu wuift met zijn hand richting brug, hij bedoelt te zeggen: geen probleem, ga er maar gewoon over. Er is ook een chauffeur van een personenauto die dit beweert, maar we blijven onze twijfels houden: er staat immers dat bord van 5 ton, en dat zal er toch niet voor niets staan. Henk besluit om Paul te bellen, wellicht weet die hoe het nou zit met het maximale gewicht.
“Staat er geen gendarme bij de brug,” vraagt Paul. Nee, we hebben niemand gezien aan deze kant. “Dan staat er iemand aan de andere kant,” weet hij ons te vertellen. Nou, dat zou wel prettig zijn, dat geeft ons weer hoop. We lopen over de brug naar de andere kant en inderdaad: daar waar de weg een bocht maakt is een gebouw en daar zit iemand. Of hij van de gendarme is, is aan zijn kleding niet te zien maar ook deze man beweert dat we met gemak over de brug kunnen.
“Oui, pas de probleme”, zegt hij ook. De brug kan wel 15 ton hebben. Maar waarom dan dat bord met die 5 ton er op? “Dat was van vóór de renovatie, dat is nog het oude bord.” Enigszins gerustgesteld gaan we weer lopend over de brug naar de Bigfoot. We hoeven niet terug, we gaan er overheen!
“Zal ik het filmen als je er overheen rijdt?” vraag ik aan Henk. Slim bedacht natuurlijk, dan hoef ik er niet in te zitten, dat scheelt weer in het gewicht. Volgens Henk scheelt dat wel 5 ton…Dus loop ik met de camera naar de overkant, ik zwaai naar Henk dat hij kan komen en ik start het apparaat. Ik geef er zelfs commentaar bij. Als Henk eenmaal aan de overkant is, besluit ik mijn reportage met de verzuchting: “ Hè hè, wat een opluchting, Henk is toch over de brug gekomen. ”
Henk wil ’s avonds zijn dappere manoeuvre bekijken. “Waar staat dat filmpje dan, “ vraagt hij. “Ik kan het nergens vinden.”
Ik neem de camera over en zoek, maar inderdaad, geen filmpje. Ik snap het niet, ik was er van overtuigd dat het er op stond.
“Ik heb nog wel zo’n grappig commentaar gegeven”, zeg ik tegen Henk.
Gelukkig zijn er ook foto’s gemaakt. Maar dan alleen van de brug, zonder vrachtwagen er op. Helaas. Henk stelt voor om even terug te rijden, zo ver is het niet. Maar nee, dat gaat me dan toch ook weer te ver. We zijn aan de overkant, daar gaat het om.

20 april 2011
In de bonen?

Henk is in de afgelopen maanden 10 kilo afgevallen. Dat komt omdat ik hem, op zijn eigen verzoek, op dieet heb gezet. We doen niet aan Sonja of dr. Frank, we doen gewoon een beetje logisch met gezond verstand, en dat is dus: minder eten. Wel beperken we de koolhydraten en nemen we veel groenten en vlees.
Hier bij de plaatselijke groenteboer moet je niet aankomen met 4 ons bonen. Dat is té ingewikkeld. Je neemt een pond of een kilo, maar niets daar tussenin. Vandaag stond ik bij een prachtige groentekraam. Veel keuze, alles vers en rijp. De peren lachten je tegemoet en riepen: eet mij. Ik pakte een plastic bak en begon in te laden: sinaasappels, 1 kilo. Peren, 1 kilo. Bonen, 1 pond. Helaas, het was geen pond, het was minder. De groenteboer keek me al vragend aan: hoe gaan we dit oplossen? Maar toen hij de kool, paprika en uien zag, die ik ondertussen ook nog had gepakt, was het probleem opgelost: alle groenten zijn dezelfde prijs, alles samen anderhalve kilo. Voor 35 Dirham hadden we een tas vol verse spullen. Wat is het leven soms toch simpel een eenvoudig!

Nog meer bonen

We vinden een prachtig rustig plekje, een stukje van de grote weg af. Henk zet de tafel en stoelen buiten en dan lunchen we op een schitterend grasveldje met uitzicht op een grote hoeveelheid eucalyptusbomen. Als ik aan de afwas ben, hoor ik kinderstemmen. Henk roept: “Hetty, visite.” Ik zie een meisje de trap van de Bigfoot opkomen. Ze komt me bloemen brengen. Dan komt een tweede meisje, ook met bloemen en met een handje tuinbonen, vers geplukt hier in de natuur. Beide kinderen zoenen me spontaan links en rechts op de wangen. Ik bedank hen hartelijk voor de bloemen en bonen en volg ze naar buiten, waar ik nog meer kinderen zie staan.
Een eindje verderop zit een vrouw in het gras. Ze hoort bij de kinderen, begrijp ik. Ik loop naar haar toe en moet even goed kijken. Zie ik het goed? Ik zie een enorme snor en baard, maar het is toch overduidelijk een vrouw, gezien haar ferme boezem en het feit dat ze een hoofddoek draagt. Ik weet wel dat Marokkaanse vrouwen soms wat meer behaard zijn dan wij, maar dit is werkelijk ongelooflijk. Ze zit ijverig wol te kaarden. Er staat een volle zak ruwe wol naast haar en er liggen al twee kluwens die klaar zijn. Ze spreekt nauwelijks Frans, maar ik weet haar duidelijk te maken dat ik kan spinnen, zowel met een spintol als met een spinnewiel. Of ik ook kan kaarden, gebaart ze. Daar heb je spierballen voor nodig. Ze spuugt in haar handen om haar gebaren kracht bij te zetten. Ik pak de kaardplankjes van haar over en probeer het uit. Maar hoe simpel het ook leek toen zij het deed, ik krijg de plankjes geen centimeter verschoven. Alle kinderen giebelen en lachen, ik ook natuurlijk, en dan zet ik wat meer kracht. Gelukkig, dat is beter, maar ik wist niet dat het zo’n zwaar werk is.
Het ijs is gebroken. De oudste kinderen blijken Frans te leren op school en we kunnen een beetje communiceren. Ik blader wat door het Franse werkboek en samen benoemen we wat dingen. Dan willen ze me opeens iets laten zien. In het werkboek staat een plaatje van een schildpad (‘la tortue’) en die zitten hier in het wild!
“Madame, kom, daar zitten ze.” Ik volg de kinderen die enthousiast voor me lopen en alle kanten op schieten. Ik krijg al lopende bladeren aangereikt die je kunt eten, ze laten me kleine felgroene kikkertjes zien, maken een beest van de stengels van een plant (Kijk madame, een paard), ze vinden slakken (om te eten, Madame!) en nog meer tuinbonen. En als ik denk dat er helemaal geen schildpadden zitten, komt een van de jongens er trots met eentje aangelopen. Het is een flink beest, die eerst veilig in zijn schild blijft maar later woest met zijn pootjes wappert om vrij te komen. Hier madame, neem maar mee. Maar dan schud ik mijn hoofd, nee, laat dit beest maar lekker in de natuur leven, een vrachtwagen is geen verblijfplaats voor deze Stoffel.
“Madame, heeft u water?” Het meisje kijkt me aan en maakt een gebaar van drinken. Ik pak een fles water en de kinderen drinken allemaal wat uit de fles. We delen koekjes uit en ik probeer of ze met een touwtje figuren willen maken met hun handen. Dat was geweldig leuk met de kinderen in Gambia, zou dat hier ook lukken? Heel even lijken ze geïnteresseerd, maar dan wil er eentje touwtje springen. Henk heeft nog wel een touw en dat spelletje is leuker. Om beurten draaien ze met het touw en springen ze.
Als we willen vertrekken helpen de kinderen met het inpakken van de stoelen en tafel en dan worden we enthousiast uitgezwaaid. Henk toetert ten afscheid en dan gaan we weer verder, op naar het volgende avontuur. We hebben er weer een stel leuke foto’s bij, vermoed ik. Ik hoop dat de ‘baardvrouw’ er duidelijk op staat. Want je moet het echt zien, die snor en baard, anders is het bijna niet te geloven.

21 april

Regen!

Het regent in het noorden van Marokko. Het komt met bakken uit de lucht. We staan met de Bigfoot in het centrum van een stadje, vlak voor het terras van een koffiehuis. Het is een drukte van jewelste hier. Maar nu het hemelwater zo overvloedig valt, probeert men te schuilen onder een van de vele luifeltjes van de kleine winkeltjes hier in de straat. Ook wij. We liepen wat rond om de sfeer te proeven, toen de hoosbui begon. Het verschil met de andere mensen is echter dat wij ons huis hier in de straat hebben staan. En als het even wat minder hard regent, rennen wij naar de Bigfoot, stappen ons gezellige huiskamertje binnen en ga ik koffie zetten. Kun je het je voorstellen? Daar zitten we, aan de Hollandse koffie, terwijl buiten de regen gutst en de mensen proberen te schuilen. Ik luister naar de geluiden van het terras. Ik herken dat geluid. Het klinkt als de geluiden van de Fata Morgana van de Efteling, die Oosterse straat. Er is alleen een groot verschil; dit is echt.

Als we onderweg voor de derde of vierde keer een kraam met keramiek zien, besluiten we toch even te stoppen en te kijken wat voor spullen er te koop zijn. Ook hier heeft het flink geregend. Het water staat in diverse schaaltjes en potten, ondanks het zeil boven de kraam, en op de grond staan plassen water. De rode aarde, die zo kenmerkend is voor Afrika, plakt bij iedere stap meer en meer aan je schoenen. Mijn zolen zijn zeker een centimeter dikker en ik moet oppassen dat de modder niet door mijn open schoenen naar binnen komt. We kopen een kleinigheidje en vertrekken weer. De klei wil niet zo maar van onze schoenen af, met vieze voeten stap ik de auto in. Het leven ziet er hier heel anders uit, als het zulk triest weer is.

“Wil je straks even stoppen bij die leuke cactussen?”, vraag ik Henk. “Dan wil ik er wat van die jonge uitlopers afhalen.” Onderweg heb ik al veel van deze cactussen gezien, die groeien hier als onkruid. Het lijkt me leuk om er een in de vensterbank te hebben. Omdat we toch zo zoetjes aan op de terugweg zijn, lijkt het me een geschikt moment om er een stek af te halen.
Als we stilstaan komen er direct drie jongens op ons af. Een van hen wijst op zijn blote voeten en kijkt ons vragend aan. Zijn verzoek is duidelijk: of we schoenen voor hem hebben.
“Natuurlijk,” zeg ik spontaan. Ik heb nog van die sportieve sandalen die ik niet veel draag omdat ze mij niet zo lekker zitten. Als ik het goed inschat, moeten die hem wel passen. Ik zie hem glunderen als ik met de sandalen aankom en hij trekt ze direct aan. Ze passen!
De kleinere jongen wijst op zijn plastic slippers maatje 38 en gebaart dat hij ook wel schoenen wil. “Natuurlijk knul, ik zal even kijken of ik jouw maat ook heb,” zeg ik in het Nederlands. Alsof ik een rijdende winkel heb. “Non, c’est fini”, leg ik uit. En om meer vragen te voorkomen, ga ik mijn cactusstekken halen.
Als ik terugkom, overhandigt de jongen met de nieuwe schoenen mij een bos knoflook, als dank. Moeder, zusjes, buren, er is inmiddels een hoop volk verzameld bij onze Bigfoot. Maar het is weer handen- en voetentaal, helaas. We maken wat foto’s en dan gaan we verder. Zo raak ik wel van mijn spullen af. Vorige week heb ik mijn bodywarmer al afgestaan aan een jong meisje ergens in de bergen. Ze had het zo koud, gebaarde ze. Ik ook, want het was ook koud op dat moment, maar ik had nog mijn lekker warme vest. De bodywarmer had ik de hele reis nog niet aangehad, dus die ging ik vast niet missen. Misschien moet ik voor dit soort reizen wat meer spullen meenemen. Heeft iemand nog goede jongensschoenen over, zo ongeveer maat 38?

Omdat het blijft regenen, blijven wij rijden en dan gaat het opeens snel: we komen bij Ceuta, rijden richting veerboot, kunnen direct inschepen en voor ik het goed en wel door heb varen we al. Anderhalf uur later komen we aan wal in Spanje. We zoeken een plekje voor de nacht en met het geluid van onweer en regen doen we onze ogen dicht.