Bitova en Skopje

Ha, eindelijk weer internet. Dan maar gelijk twee verslagen plaatsen en een beetje met de datum smokkelen.

Zaterdag 10 december, Macedonië

Bij het woord Macedonië denk ik aan muziek. Ik zie in gedachten vrouwen in klederdracht dansen, met geborduurde schorten en witte hoofddoeken. Ik zie stoere mannen met mutsen die muziek maken met viool en trekharmonica. Ook denk ik aan eten, lekkere stoofpotjes met veel paprika en uien. Dat beeld is ontstaan in de periode dat ik lid was van een volksdansgroep. Regelmatig dansten we op muziek uit Macedonië en automatisch denk ik aan dat beeld terug als ik het woord ‘Macedonië’ hoor.
Hoe anders is het in werkelijkheid. Kort nadat we de grens zijn gepasseerd komen we bij het stadje Bitola. Het valt al op dat er een dikke mist hangt boven de stad, die in een dal ligt en omgeven is door bergen. We parkeren de Bigfoot aan de rand van het centrum. Via smalle straatjes en armoedige gebouwen en huizen lopen we naar het centrum. Wat we voor mist aanzagen, blijkt een walm van kolendamp die via je neusgaten in je lichaam kruipt en op je keel slaat. Als we ergens binnen een kopje koffie drinken, blijf je de irritante geur ruiken. De jongelui van Bitola lijkt het niet te deren. Die zitten op deze zaterdagmiddag in groten getale op de vele overdekte terrassen in de winkelstraten bij een temperatuur van ongeveer 5 graden. Ze zitten zelfs buiten te eten, jas aan, wijntje erbij, geen probleem. Na de koffie lopen we nog wat rond, maar al snel besluiten we terug te gaan naar de Bigfoot. Het wordt vroeg donker, al rond half vijf valt de avond. We willen voor donker een plek voor de nacht vinden en bovendien willen we frisse lucht. We rijden de stad uit, richting bergen. Het voelt een beetje als vluchten.

Zondag 11 december
We rijden door een somber en nat Macedonië en gaan naar Skopje, de hoofdstad. Onderweg stopt Henk bij een gebouw, dat een mix is tussen winkel, jeugdhonk en café. Er staat een potkacheltje dat de ruimte moet verwarmen en op een wankele vuile tafel staan een aantal computers met van die ouderwetse kanjers van beeldschermen. Een warboel van draden onder tafel. Ik zie van die spel-consoles die mijn kinderen vroeger ook hadden voor hun Nintendo. Er staat een tafelvoetbalspel met een TL- balk erboven. Deze is kunstig opgehangen met plakband en touwtjes. Bij de toonbank verkoopt men onder andere brood, chips en schoonmaakmiddelen. Als we binnenkomen voel ik dat de ogen van alle aanwezigen op ons worden gericht.
“Coffee?” vraagt Henk. De man achter de bar knikt en vraagt: “Espresso or Macciato?”
Hoe armoedig en simpel de inrichting is, hoe primitief ook de ruimte, de koffie is verrukkelijk. Ik heb deze reis nog nergens zo’n lekkere koffie gehad. We nemen dus nog een tweede. Ik moet 80 dinar afrekenen. Dat is ongeveer 1,20 euro, voor vier koppen koffie.

In Skopje moeten we even zoeken naar het centrum omdat onze Truus de weg niet helemaal weet. Dat geeft ze ook steeds netjes aan: “Beperkte kaartinformatie”. Als we uiteindelijk het centrum hebben gevonden en tevens een parkeerplaats in de buurt, gaan we naar de markt waar we zoekend al eerder langs waren gekomen. Hoewel het zondag is, is er volop bedrijvigheid in deze overwegend Moslim-stad. De markt bestaat uit een enorme hoeveelheid overdekte groente- en fruitkramen en een warenmarkt. We hebben gisteren geld gewisseld, voor 50 euro hadden we een enorme berg dinars en omdat we nu weer bijna bij de grens zijn, wil ik het restant uitgeven. Maar er is niets van mijn gading. Ik wil iets dat typisch is voor Macedonië maar de meeste spullen hier zijn ‘made in China’. We kopen een broodje, drinken ergens wat en uiteindelijk zie ik een kraam waar ze hand gebreide sloffen verkopen van zelfgesponnen schapenwol. Daar schaf ik een paar van aan. “Prima om thuis naast de Mongoolse sloffen en de Turkse slippers te zetten”, zeg ik tegen Henk. Die kijkt me aan en ik zie dat hij me niet begrijpt. Ach, als ik het zelf maar snap.
We lopen terug naar de Bigfoot en typen onze volgende bestemming in. Ik ben in de veronderstelling dat we naar Servië gaan, maar volgens Henk komen we in Kosovo.
“Kosovo? Dat is toch een plaats in Servië? Dat is toch geen land?”
“We zullen het wel zien”, lacht Henk. En ja, hij heeft gelijk, we komen in het land Kosovo. Het staat met grote letters bij de grens.
“Het is me wat, ik kom in een land waarvan ik niet eens wist dat het bestond”, zeg ik ietwat beschaamd.
“Laten we onze overgebleven dinars maar direct omwisselen”, stelt Henk voor, “dan zien we ook wat hier de munteenheid is.”
Als we navraag doen, blijkt dat de banken gesloten zijn, het is immers zondag, maar we kunnen wel pinnen. Ik stop mijn pinpas in de automaat, toets de code in en zie tot mijn verbazing dat ik er alleen euro’s uit kan halen.
“Weet jij wat de munteenheid van Kosovo is?” vraag ik aan Henk.

We staan langs een afgelegen straatje, een flink stuk van de grote weg af, in het veld. We willen hier bivak maken. Ik heb net een kop thee gezet en de computer opgestart als Henk iets hoort en naar de deur loopt. Ik hoor hem praten en even later komt hij terug met bezoek. Ik zie tot mijn grote verbazing drie politieagenten. Er is door iemand naar het bureau gebeld dat er een vreemde vrachtwagen op een ongewone plaats staat. Daarom komen ze even polshoogte nemen. Twee van de drie agenten spreken een beetje Duits en we kunnen duidelijk maken waar we vandaan komen en wat we hier doen. Henk nodigt de heren uit om plaats te nemen terwijl hij onze paspoorten pakt en ik twijfel of ik ze een kop thee moet aanbieden of niet. Ik vraag me ook af wat ze van ons zullen denken: twee van die ouwe grijze toeristen die ergens ver van de bewoonde wereld in het veld gezellig een kopje thee drinken in een verbouwde vrachtwagen…wonderlijk.
Maar het is geen probleem, we zien er onschuldig uit, we krijgen een telefoonnummer en als we problemen hebben, dan kunnen we hen bellen. We staan hier dus veilig. Goed om te weten!

Er moet me nog iets van het hart. Wat me deze reis opvalt is de rommel die je overal langs de weg ziet. Het is schandalig, overal ligt troep. Ik zag dat al in Turkije, de Grieken doen er ook aan mee maar Macedonië spant de kroon. Als ik mijn zakje met afval ergens bij een benzinepomp in een ton deponeer, vermoed ik dat deze ton langs de kant van de weg geleegd zal worden. Zoals ik al zoveel afval langs de kant van de weg heb gezien. Zijn wij Nederlanders zo’n proper volkje of is de wereld een grote vuilnisbelt? Ik vrees voor het antwoord.