Aasgieren, paardenmelk en meer Mongoolse zaken

3 september 2010

We staan boven op een berg, in de hele weide omtrek geen boom te zien, al tientallen kilometers niet. Er liggen twee mannen onder hun auto, gereedschapskisten ernaast. Wij hebben een losse gastank, Sjors is een bout kwijt van een schokbreker. Dat moet verholpen worden voor we weer verder gaan. Vanmorgen vertrokken we volgens planning vanuit Ulanbaatar het binnenland in. Zodra we de stad uit waren, gingen we over op onverharde wegen, dwars door de velden, op paden die al door vele auto’s gereden waren. Hoe kan iemand hier toch de weg vinden, vraag ik me af. Nergens borden, geen kilometerpaaltjes en alle heuvels lijken op elkaar. Af en toe een ger, een herder met wat schapen en geiten. Gelukkig hebben we een gids bij ons, Eddy. Het landschap is kleurrijk: alle tinten groen, roodbruin en grijs komen voorbij. Af en toe vlekken lila van de mini-herfstastertjes die hier nu volop in bloei staan op de schrale weiden en zelfs een oranje tint van bloeiend gras. Jammer dat de foto’s niet weergeven wat ik zie.
We zagen vanmorgen opeens een stuk of 10 aasgieren, die zich te goed deden aan een kadaver dat langs het pad lag. Wat een indrukwekkende beesten en wat zijn ze groot als je er zo vlak bij bent. In de verte stonden kamelen.
Na anderhalf uur gehobbel nemen we koffiepauze en krijgen we bezoek van een Mongool te paard. Onze gids voert een kort gesprekje met hem; hij leeft hier, woont in de ger daar verderop en verblijft permanent in het veld. Sommige mensen trekken tegen de winter naar de stad, waar ze beschutting zoeken tegen de bittere kou en in groepen keurig naast elkaar wonen, ieder zijn eigen ger weer opgezet binnen een eigen omheining. Daar staat dan ook de kudde, die meestal bestaat uit geiten en schapen. Deze man dus niet, hij blijft hier. Wij fotograferen dat het een lieve lust is, wat een mooi gezicht is dit. Hij neemt een stroopwafel van ons aan en geeft zijn paard onverwachts de sporen, gaat er in drafje weer vandoor.
Een uurtje later horen we van de gids dat er paardenmelkers zijn, of we daar willen kijken. Natuurlijk willen we dat! En dan worden we hartelijk welkom geheten in een prachtige ger door een familie die ons paardenmelk en geitenthee aanbiedt. De paardenmelk heeft wat weg van karnemelk en de thee is gemaakt van water, zout, theebladeren en geitenmelk. Er zit niet heel veel smaak aan, is eerder wat neutraal van smaak. Dan horen we dat de paarden gemolken gaan worden, dus gaan we met zijn allen naar buiten om daar weer foto’s van te maken. We nemen afscheid met de belofte dat de gids hen de foto’s toe zal sturen.
Onze gastank zit weer vast, de schokbreker zit weer vast met een noodverbandje en we rijden weer verder, op weg naar nieuwe avonturen.

4 september 2010.
Gisteravond hadden we opeens een vreemd piepend geluid onder de vrachtwagen. Eerst dachten we dat het iets was met de verbinding van de cabine en de unit, dus moest de cabine omhoog. Spectaculair gezicht, dat zeker, en er moest ook inderdaad iets gesmeerd worden, maar vanmorgen bleek dat het piepen er nog was en we ontdekten een steentje in het wiel. Dus wiel er af, steentje er uit en wiel weer monteren. Klinkt simpel als ik het zo kort opschrijf, maar het was nog wel even hard werken. Gelukkig had Henk veel hulp van Alex, die als vrachtwagenchauffeur veel kennis en ervaring heeft. En zo konden we een uur later toch weer zonder gepiep vertrekken.

Maandag 6 september 2010
Het noodverband van de schokdemper van Sjors heeft het toch weer begeven. We staan nu voor een ziekenhuis (hoe toepasselijk: noodverband en ziekenhuis) en Sjors en Alex zijn druk bezig om het te repareren met de nieuwe bout die we al eerder geregeld hebben. Even wat slijpen, smeren, duwen en draaien en het is weer in orde. Fijn dat er zo veel kennis in huis is, en dat we goed gereedschap bij ons hebben.
We staan vandaag weer in het stadje waar we gisteren ook al waren. Vanuit hier reden we de bergen in, waar we een Nationaal Park hebben bezocht. Nu moet je dat ‘park’ wel zien volgens Mongoolse begrippen: het was een bergpas van een kilometer of 2, en dan weer dezelfde weg terug. Ik vond het wel een mooi gebied, schitterende natuur, yaks, paarden, roofvogels (sneeuwarend?) en zelfs een slang kruiste letterlijk ons pad.

woensdag 8 september 2010
Gisteren hebben we een sombere dag met enorm veel regen gehad, waardoor de tracks uiteindelijk onbegaanbaar werden en we ergens in een zandduin overnacht hebben. Vanmorgen scheen de zon weer volop, gelukkig. We konden weer vertrekken, en de’ rivier’, die gisteren spontaan ontstaan was op de track waar we overheen wilden, was verdwenen. Onderweg kwamen we een Mongool tegen die ons vertelde dat de hoofdtrack nog onbegaanbaar was, daar stond nog 1 tot 2 meter water. Hij was echter goed bekend in het gebied en zou ons wel een alternatieve weg wijzen. We gingen op pad, maar al heel snel reed onze nieuwe gids een drassig en laaggelegen gebied in (“Waar gaat ie nou heen? Daar komt ie niet door hoor”) en kwam acuut vast te zitten in de modder. We zagen het aankomen. We hebben hem met onze lier weer losgetrokken en geloof het of niet, nog geen kwartier later reed hij weer een lager gelegen stuk land in, en stond weer vast. Wij Nederlanders zijn toch wel een behulpzaam volkje en Alex ging voorop, om deze Mongool nogmaals uit de penarie te helpen. Hij reed tot ook hij vast kwam te zitten, maar gelukkig konden we de pechvogel aan de lierkabel haken. Daarop reed Henk een stuk richting Alex, net ver genoeg om Alex weer vast te kunnen maken aan de lier van de Bigfoot en zo kon Henk Alex weer los trekken. Daarna zijn we rap vertrokken, een andere richting op, voordat we voor een derde keer de redder in nood moesten spelen.
Genoeg ervaring in huis dus, voor het echte off-road werk. Het was vandaag een rit die bijna stapvoets ging, zoekend naar een track die ons over de berg zou leiden. En toen we deze track gevonden hadden kwamen we in een gebied waar prachtige zandduinen waren. De zandhazen onder ons kregen er de kriebels van en dus staan we nu midden in deze zandduinen. Het is hier prachtig. Veel kilometers hebben we niet gemaakt, maar we hebben vakantie. We zijn bezig met plan B, iedereen is het er mee eens, wat let ons.

Vrijdag 10 sep. 2010
Gisteren werden we wakker in de zandduinen. Wat een prachtige omgeving! Volgens plan vertrokken we met de hele groep om 08.15 uur. Omdat we met plan B bezig zijn, is het ook voor de gids Eddy wat moeilijk om exact de weg te vinden. Hij is in dit gebied niet zo goed bekend, maar heeft op de kaart gezien dat er een plek is waar rotstekeningen te zien zouden zijn, dus daar gaan we heen. Met wat vragen onderweg bij een herder of in het kleine stadje waar we doorheen komen, blijven we wel op koers. Sjors en Folkert hebben bovendien een Ozzy explorer in de auto, een soort geavanceerde tomtom die ook hier de weg kent en zelfs de tracks op het beeldscherm laat zien. Helaas geeft dat ook wel wat ergernissen en spanningen. Omdat de gids de tracks volgt die hij krijgt uitgelegd door de plaatselijke bevolking, gaat de weg niet altijd volgens de kortste route. Dat kan ook niet in dit bergachtige gebied. De Ozzy trekt zich niets van bergen aan en wijst de directe richting aan. Dan roept Folkert door het bakkie: “We moeten meer naar links hoor” en Eddy zegt dat we rechtdoor of zelfs rechtsaf moeten slaan. De tracks die de Ozzy laat zien kunnen ook paadjes zijn waar je met een auto nauwelijks doorheen kunt komen, een soort herderspaden voor de plaatselijke bevolking. Al met al geeft dat nog wel eens discussie over de juiste route. Daardoor voelt de gids zich soms ook niet echt serieus genomen en dat is wel jammer. Gelukkig praten we er naderhand weer met de groep over, zodat de meeste misverstanden wel weer uit de weg worden geruimd.
Nadat we in een klein stadje hadden getankt gingen we weer op pad. Al snel kwamen we op de track een diep gat tegen, waar enkele dagen daarvoor spontaan een watergeul was ontstaan door de heftige regenval. De Toyota’s gingen voorop en waren al snel aan de overkant, maar helaas was het voor de Bigfoot een stap te veel: Henk dacht dat we de diepte wel aan konden, maar had niet gerekend op de drassige ondergrond en voor we het wisten stond de Bigfoot tot de helft van de grote banden in de modder. Daar was niet veel beweging meer in te krijgen. Wat nu? De enige weg was achteruit, en met de drie Toyota’s als anker en onze eigen lier lukte het ons gelukkig om weer terug op de track te komen. Nou, dat wisten we dan ook weer.
Helaas ging het later op de dag weer mis: op een goede track door de bergen, een weg die goed begaanbaar en droog was, kwam opeens een stuk dat enorm modderig was, al was daar met het blote oog niet veel van te zien. De Toyota’s reden er bijna moeiteloos overheen maar wij werden volledig verrast door deze brij en stonden van het ene op het andere moment weer met onze ‘voetjes’ in de blubber. Henk zag het even heel somber in: “Daar komen we vandaag niet meer uit.” En inderdaad, het leek er wel op. Dan het grondanker maar uit de kisten gehaald. Het eerste anker werd tijdens het lieren direct al uit de grond getrokken. De tweede poging was beter: de grond was harder en Sjors had zijn auto op de achterkant van het anker geparkeerd, om zo door zijn gewicht het anker in de grond te houden. En tot mijn grote opluchting en Henk’s verbazing lukte het toen toch nog om de Bigfoot weer los te krijgen. Dus we konden die nacht weer in een bed slapen dat waterpas stond. Wel zo prettig!
Vandaag de hele dag op pad geweest, richting het dorp waar Eddy is opgegroeid. We werden aan het eind van de middag onthaald door zijn familie en moesten blijven eten. Nu is het zo dat we onderweg wel verse groenten kopen zoals wortelen, uien, kool, tomaten en paprika, maar dat we meestal zelf ons potje koken. We hebben wel een enkele keer in een restaurant gegeten, maar dat deed ook nog vrij westers aan. Nu hadden we dus een echte Mongoolse maaltijd, met thee van geitenmelk, paardenmelk, een soort pasteitjes van deeg, met daarin schapenvlees, een soort amandelspijs maar dan niet van noten gemaakt maar ook van melk. We kregen gesneden groenten die er uitzagen als Atjar Tjampoer, gesneden zoetzuur, appels en watermeloen, yoghurt, en steeds werden we aangespoord om toch maar meer te eten. Nou, iedereen liet het zich goed smaken. En nu staan we aan de rand van het dorp, bij de rivier, en gaan hier de nacht doorbrengen. Weer een dag voorbij. Morgen kunnen we ergens terecht op dit alles weer eens op internet te zetten. Nog even de foto’s uitzoeken en dan naar bed!