Tropisch Marokko

8 april 2011
Internet
In de kustplaats Al-Hoceima aangekomen gaan we op zoek naar een locatie met internet. Natuurlijk is er internet te vinden, maar geen mogelijkheid om de laptop aan te sluiten. Dat betekent dat we de foto’s niet bij ons verslag kunnen plaatsen. Niet in de eerste internetwinkel, ook niet in de tweede. De aansluitingen zijn net even anders, lijkt het wel, en daar hebben we niets aan. “Go to Mikki”, wijst een behulpzame jongeman ons, “there on the end of the next street to the left, there is a shop called Mikki”. We lopen in de richting die ons gewezen is en komen uit bij een soort van elektronicawinkel annex copyshop. Ja, daar verkopen ze wel een kabeltje met de juiste aansluiting, maar diezelfde plug zit aan beide kanten dus hoe dat ons helpen kan? Geen idee. Of hier ook internet is? Nee, maar ach, ze trekken de stekker uit hun eigen aansluiting en ik mag onze laptop inpluggen. We hebben internet! Omdat de plug van de draadloze muis nog in de andere laptop zit, die van ons eigen internet, moet ik me behelpen met het ‘muizen’ op de laptop, een ingewikkelde aangelegenheid als je allerlei programma’s moet openen, foto’s moet uitzoeken en uploaden en het toch allemaal niet zo goed kunt zien door het felle licht. Daarnaast is de kabel erg kort, zodat ik de laptop niet helemaal naar me toe kan draaien. Ik moet dus half over de toonbank hangen om het een en ander voor elkaar te krijgen. Als er een klant in de winkel komt, ga ik even aan de kant zodat deze geholpen kan worden. Als de toonbank vrij is, werp ik me er weer op en kijk ik waar ik gebleven was. Waar zijn de foto’s nou die ik dacht te hebben geplaatst? Nog maar een keer proberen…
De winkelier en zijn vrouw vinden het zo te zien geen probleem dat dat Hollandse mens iedere keer weer over hun toonbank hangt. Henk haalt koffie voor de winkelier en voor ons en zit gezellig met een stoeltje voor de winkel. Zo komen de foto’s uiteindelijk toch bij het verslag. We kopen het kabeltje, want je weet maar nooit waar dat goed voor is. Met koffie erbij zijn we in totaal 53 Dirham kwijt (ongeveer 5 Euro), waarbij we 15 Dirham hebben betaald voor het internet. Als we de foto’s met onze eigen internetverbinding hadden geplaatst, had ons dat zeker 100 euro gekost, vermoed ik. We nemen afscheid en gaan naar de Bigfoot. Op naar Taza, een stadje landinwaarts waar ook een nationaal park bij moet zijn, volgens onze kaart.
De weg naar Taza
Het is warm. Twee dagen geleden wilde ik zon zien, wenste ik dat het wat warmer zou zijn. Als ik had geweten dat mijn wens in vervulling ging, had ik het wat minder heftig gewenst. Tjonge, wat een hitte. Volgens de temperatuurmeter is het 32 graden. We rijden richting Taza, ramen open. Warme lucht waait door de cabine maar geeft geen verkoeling. Mijn shirt plakt aan mijn rug. Ik hoor mussen tsjirpen, dat zijn de enige levende wezens die zich nog druk maken op dit tijdstip. En Henk en ik dan. Verder is er weinig te zien. De ezeltjes die we veelvuldig langs de weg zien staan, kauwen loom op een grassprietje of zoeken verkoeling bij de kleine boompjes, die nog niet volop in het blad zitten. Als we al mensen zien, dan zijn het mannen die op een van de vele terrasje bij een Marokkaans theehuis zitten of ergens in de schaduw liggen.
In Taza aangekomen wijst een meter 35 graden aan. Een Marokkaanse man die een beetje Nederlands spreekt biedt ons koffie aan in zijn theehuis vlakbij. Dat lijkt ons een goed plan. Eerst ook maar eens een terrasje pakken. Hij heeft 5 jaar in Nederland gewerkt, vertelt hij, en biedt aan om ons de stad door te loodsen, richting Nationaal park. Hij is vanavond om zeven uur vrij, of we de tijd hebben om zo lang te wachten? Het is inmiddels vijf uur, we willen ergens een hapje gaan eten en we komen de tijd wel door. We spreken af hem straks weer te ontmoeten.
We bestellen kip met frites en olijven in zo’n typisch Marokkaans eethuis. Dat betekent sjofel, veel plastic en veel mannen. Vrouwen zie je weinig op terrasjes. Ik ben ook hier de enige vrouw. De kip is redelijk, de frites lauw maar zelf gebakken en smaakvol. Mandje brood erbij, saus om het brood in te dopen en een glas cola. De maaltijd smaakt ons wel, en dat voor 5 euro in totaal.
We gaan terug naar onze vriend Mohammed, die aangeeft dat we beter met zijn auto kunnen gaan en dat hij met ons bruid wil zoeken, en koekjes. Ik begrijp het niet . Hoezo bruid? Koekjes? Dan begrijp ik uit zijn verhaal dat bij ‘brood’ bedoelt. Henk maakt hem duidelijk dat we onze eigen Bigfoot mee willen nemen, omdat we nog een slaapplek zoeken en niet van plan zijn om de stad in te gaan. “Moeilijk, grote auto,” probeert Mohammed ons nog te overtuigen, maar Henk laat zich niet van de wijs brengen. Uiteindelijk gaan we dan toch zoals wij willen, mét Bigfoot, Mohammed met eigen auto voorop, door de stad, langs de Medina (oude binnenstad) en de markt (’s avonds om half 8, volop drukte) de bergen in. We stoppen kort bij een waterval en rijden dan door naar een restaurant waar we thee drinken en afscheid nemen van onze nieuwe vriend. We hebben niets mogen betalen, ’s middags niet en ’s avonds niet.
We rijden verder, het is hier donker, de wegen zijn smal. We zitten zwijgend naast elkaar, Henk heeft al zijn aandacht nodig voor het rijden. Dan zien we in het licht van de koplampen een parkeerplaats opdoemen. We slaan af, maar hebben al snel door dat dit geen optie is. We staan nergens waterpas en bovendien horen we vanuit het donker veel geluid, blijkbaar mensen die vlakbij een feestje hebben. We rijden weer verder de bergen in, nog zeker een half uur en dan komen we bij een dorp, waar we wel een redelijke plek vinden. Maar het is toch moeilijk zoeken op deze manier, en we leren hier weer uit dat we vóór donker een goede slaapplek gevonden moeten hebben.
Het is inmiddels 15 graden buiten. Henk laat de deur open zodat het binnen ook wat kan afkoelen maar ik vind het maar koud zo. Brrr, heb ik dan toch té hard gewenst dat het zou afkoelen?

9 april 2011

Met handen en voeten

We vertrekken vanuit het stille dorp waar we geslapen hebben (Bab-Bou-Idir), richting het zuiden. We houden eerst maar eens richting Tazarine aan.
Onderweg stoppen we bij een riviertje, waar Henk wil proberen om water te tanken met het pompje dat hij hiervoor heeft meegenomen. Ik kijk ondertussen wat rond en fotografeer de twee ezeltjes die aan de overkant staan te grazen. Dan valt mijn oog op de vrouw en de kinderen bij het huis aan de andere kant van de weg. Ik besluit maar eens kennis te gaan maken. De jonge vrouw spreekt geen Frans, helaas. We communiceren wat met handen en voeten en ik laat de foto’s van de ezels zien. Dat ‘praat’ makkelijk, met foto’s. Ik begrijp dat de ezels van hen zijn, ze steekt drie vingers op en wijst naar nog een andere plek waar de derde zou moeten zijn. Dan stuurt ze het meisje naar binnen die terugkomt met een beker melk. Ze maakt een gebaar van koeien melken en als antwoord loei ik als een koe. We lachen en begrijpen elkaar. Ik begrijp dat het meisje van de buren is, alleen het kleine jongetje is van haar. Ik trakteer op stroopwafels en ook Henk, die nu ook bij ons is gekomen, krijgt een beker melk. Of we misschien wat willen eten? Hoe lief aangeboden ook, ik sla het aanbod af en we rijden verder. Alleen met handen en voeten ben je toch snel uitgepraat. Maar we hebben wel weer leuke foto’s.

Vers brood

Als we rond het middaguur op een splitsing komen, roep ik:”Links,” maar dat blijkt na een kilometer of zes een doodlopende weg te zijn want we zien de weg eindigen bij een poort en daarachter staan wat huizen. Al direct komen er twee mannen op ons afgelopen en ik knoop een praatje aan met de jongste van het stel. Of de weg hier ophoudt, vraag ik . “Jawel,dat klopt. Dit is de commune de Tazarine-des-Zerarda. Als we verder naar het zuiden willen, moeten we terug en dan Ribat-el-Kheir aanhouden.”
“Is er hier toevallig een winkel,” vraag ik weer, “we hebben brood en water nodig”.
“Nee, geen winkel, we moeten echt terug en dan komen we wel een dorp tegen waar ze van alles verkopen.” Ik bedank de man vriendelijk voor zijn informatie, Henk heeft inmiddels de auto gedraaid en waterpas gezet en dan gaan we toch eerst maar eens lunchen. Ik heb nog een blik soep en er zijn crackers, dus we komen niet om van de honger. Ik heb net het blik soep uit een van de laden gevist, als de oudste man van het stel weer bij onze auto staat.
“Hier, brood.” Een beetje verlegen duwt hij me een vers gebakken brood in de handen. Het is nog warm en ziet er geweldig lekker uit. “Merci beaucoup!” roep ik enthousiast, en als hij weer om wil draaien zeg ik: “Wacht u nog heel even.” Ik haal snel uit mijn voorraadkast een blikje Zeeuwse boterbabbelaars, die ik voor dit soort gelegenheden heb aangeschaft en geeft het hem. Dat is toch wel het minste wat ik terug kan doen. Ik voel me een beetje ontroerd; daar komen wij aan met een enorme luxe camper en deze eenvoudige man brengt ons zomaar een brood. De middagmaaltijd smaakt ons voortreffelijk, dat kun je je vast wel voorstellen.

Vrouw op het terras!

Verder gaat de reis weer, nu naar Ribat-el-Kheir , het dorp waar we water kunnen inslaan. Sinds gisteren was ons water op, de laatste fles (Mongools) water hebben we gegeven aan de bus die we onderweg tegenkwamen. Deze stond met pech langs de kant en iemand gebaarde of we wilden helpen. Het bleek dat door de steile klim en de grote hitte het koelwater van de motor was gaan koken, dus met water was het probleem snel verholpen.
In Ribat-el-Kheir vinden we inderdaad water, we kopen nog wat flesjes jus d’orange en we neuzen wat bij de kleine bedrijfjes die hier gevestigd zijn. Henk ontdekt een timmerbedrijfje en de eigenaar laat trots zien dat hier bijenkasten worden gemaakt. Dan op naar een terrasje.
Op het terras zit ditmaal ook een vrouw! De eerste keer dat ik op een terras een vrouw zie. Ik zie dat ze mij ook direct opmerkt en ze zwaait. Ik zwaai terug en we lachen naar elkaar. Onder het genot van een groot glas thee met verse munt zie ik vanuit mijn ooghoeken dat de vrouw naar ons blijft kijken. Uiteindelijk stap ik op haar af. Ze klopt uitnodigend op de lege stoel naast haar. Ik ga zitten en probeer wat te communiceren. Maar ze spreekt enkel Marokkaans en ik antwoord in het Nederlands, waarom ook niet. Daar kan ze wel om lachen. Ik trouwens ook en zo lachen we samen heel wat af. Ik leg aan Henk uit dat we lachen om niets, omdat we elkaar niet verstaan. Geen probleem, Henk zoekt iemand die Frans spreekt en voor mij kan vertalen. Hij komt al snel met een wat oudere vriendelijke man aanlopen die me toevertrouwt: “Die vrouw spoort niet, die is ziek in haar hoofd, ze vertelt allemaal onzin, moet je niet op letten.” “Maar wat zegt ze dan?” vraag ik. De man informeert bij mijn buurvrouw en vertaalt dan dat ze wat onzin kletst over paleizen waar ze is geweest en wat ze daar gezien heeft. “Allemaal onzin dus.” Mijn buurvrouw blijft ondertussen lachen en praten en ik antwoord haar in het Nederlands.
Ik vraag de vriendelijke vertaler waarom er nooit vrouwen op een terras zitten. Hij legt uit dat het hier erg ongebruikelijk is voor vrouwen om op een terras te zitten. Vrouwen zorgen voor kinderen en het huishouden, ze doen boodschappen en kunnen thuis thee drinken, maar op een terras, nee, dat is hier erg uitzonderlijk, dat hoort niet, zoiets doe je niet. In de grote stad komt het wel eens voor, maar hier, nee….nooit. Behalve dan die ene gekke vrouw. Hij kijkt me indringend aan en neemt dan afscheid.
Wat beschaamd sta ik op. Vandaag geen terras meer voor mij. Men zou eens kunnen denken dat ik niet spoor….
Ik vlucht de Bigfoot in en neem me voor om me vanavond aan mijn vrouwelijke taak te wijden: een lekkere maaltijd bereiden voor Henk. Dan krijg ik misschien weer mijn gevoel voor eigenwaarde weer een beetje terug.
Onze middag eindigt in een rivierbedding, die grotendeels is drooggevallen. De zon schijnt nog, ik werk wat aan mijn reisverslag en Henk heeft een blikje bier gepakt. We hebben voldoende water en vers brood. We staan waterpas en we gaan morgen weer verder. Het leven is goed!